PVDA-kader Kris Merckx: “is China NOG socialistisch?”... maar weet niet wat socialisme is!

Kris Merckx zet de toon over zijn relaas over zijn reis naar China, 40 jaar na de vorige:

“Verschillende vrienden vroegen me een vergelijking te maken tussen het China van 1970 en 1979 en dat van nu zoals ik het op mijn recente reis zag. Zij weten welke rol China en de ideeën van Mao in het begin van mijn politieke leven gespeeld hebben, Hoe ervaart zo iemand de gigantische veranderingen die zich sindsdien in het ‘Rijk van het Midden’ hebben voorgedaan? Dat intrigeert hen wel. Voor hen doe ik het dus. Ik ga het wel houden bij de verschillen tussen wat ik in 1970 zag en hoe ik het land deze zomer terugvond, de reis van 1979 laat ik terzijde. Dat laat me ook toe om, voor het beschrijven van de verschillen tussen veertig jaar geleden en nu, telkens te vertrekken van een citaat uit ons toch wel wat bijzondere HUMO-relaas van toen. Na het herlezen van dat relaas moet me eerst iets van het hart. Ja, we hebben daarin eerlijk weergegeven wat we in 1970 gezien en gehoord hadden. Maar in de duiding ervan stak een flink stuk idealisering en simplificering. Een kwaal die voor een deel te wijten was aan onze eigen kinderziekten van nog maar pas ontloken ‘marxisten’ maar ook aan het officiële propagandadiscours van tijdens de Culturele Revolutie.¹”

Wellicht zat er toen IN ZIJN HOOFD “ een flink stuk idealisering en simplificering”, omdat hij toen ook al niet echt die zaken, documenten en analyses bestudeerde waar bijvoorbeeld Ludo Martens in “Van Tien Anmen tot Timisoara”, “URSS, de Fluwelen Contrarevolutie”,” Een andere kijk op Stalin”, in “Partij Van De Revolutie”, en Marxistische Studies no 29, Publicatiedatum: 1996-03-01, “ Omtrent enkele aspecten van de strijd
tegen het revisionisme -Voor de eenheid van de communisten, voor de verdediging van hetproletarisch internationalisme”, wél werk van maakte en ze aan alle partijleden (en vooràl de kaders zoals Kris Merkx...) al vanaf de tijd van AMADA, aanbeval.

Veertig jaar later ben ik, zo hoop ik, niet alleen ouder maar ook wijzer geworden. Verwacht dus van mij in dit artikel geen formele politieke oordelen over de weg die China vandaag is ingeslagen. Zo iets is onmogelijk op basis van indrukken opgedaan tijdens een reis van enkele weken. Voor meer diepgaande gegevens en analyses verwijs ik naar bronnen en mensen die kunnen bogen op meer kennis en studie van China of op jarenlange ervaring in het land zelf. Zo is er het goed gedocumenteerde tijdschrift China Vandaag van de Vereniging België-China en haar interessante website. Verder zijn er de site en de publicaties van Chinaspecialist en auteur Peter Franssen. (4) Of die van Frank Willems en Lieve Dejonghe, de organisatoren en begeleiders van onze reis.”²

Over Frank Willems niets te na gesproken ....maar Peter Franssen is wel een Nationaal Kader van de PVDA., en in dit document (klikken op “downloaden” en dan op “openen in Adobe-reader” om op scherm te lezen) toon ik aan dat hij in hetzelfde bedje ziek is als Kris Merckx)

Aan het eind van zijn reisverslag maakt hij “conclusies” en geeft Kris zijn conclusie-stuk de titel geeft:”“Is dit socialisme?”.... maar gaat hij over op “bedenkingen” te geven op de vraag “Is China NOG socialistisch?”

“En wat antwoord ik nu op de vraag die alle marxisten en linksen ter wereld bezighoudt, ‘Is China nog socialistisch?’. De officiële teksten van de CCP zijn formeel. Actueel realiseren zij de eerste of ‘primaire’ fase van het socialisme, een marktsocialisme met Chinese karakteristieken. Het doel blijft om tegen het midden van deze eeuw te evolueren naar een meer welvarende, gevorderde socialistische maatschappij. Sommigen denken dat dit stadium zelfs eerder kan bereikt worden. Voor me zelf stelde ik al bij het begin van dit artikel: op basis van reisindrukken en beperkte studie kan en mag je daarover geen sluitende uitspraken doen. Ik geef hier wel ter overweging wat een aantal interessante mensen ter plaatse ons op die vraag hebben geantwoord. Je zal merken dat ook zij er, na jaren discussies, niet altijd uit zijn. (...)

Ik geef in een notendop weer wat Michael tegenover ons kwijt wilde over het karakter van het huidige Chinese regime: “Ik heb de onlangs overleden Joan Hinton gekend en weet dat zij de hervormingen sinds 1978 slecht vond.³ Ook heel wat buitenlandse maoïsten en marxisten denken dat het de verkeerde weg opgaat. Maar zeker 90% van de Chinezen zelf vindt van niet. Het levensniveau is fel gestegen. Er is een enorme vooruitgang van de productiekrachten. Ik ben zelf marxist. Om te beoordelen of een hervorming goed of slecht is moet men zich baseren op de feiten. De waarheid zoeken in de feiten, heet dat.”⁴

Kris gaat niet uit van feiten, maar van een idee

Kris Merkx is niet eerlijk. Hoewel hij steeds zegt “geen sluitende uitspraken te doen” verdedigt hij constant het standpunt die de HUIDIGE CCP-leiding “in officiële teksten”....daar waar hij over VROEGER zijn zelf-kritiek maakte:

“Maar in de duiding ervan stak een flink stuk idealisering en simplificering. Een kwaal die voor een deel te wijten was aan onze eigen kinderziekten van nog maar pas ontloken ‘marxisten’ maar ook aan het officiële propagandadiscours van tijdens de Culturele Revolutie.⁵”

Maar die Michael Crook waar Kris het over heeft (en Kris zèlf dus ook niet) gaat NIET uit van de feiten, maar van een vooringenomen standpunt (dat is geen marxisme maar idealisme)

Heeft Kris ooit de verantwoording gelezen laat staan bestudeerd door partij-ideologen uit de CCP onder leiding van Deng Xiaoping waarin zij een “marxistische” verdediging geven van de “Hervormingen en Opening” van Deng Xiaoping (dus een OFFICIEEL CCP-text!)?. Het gaat hier over het boek (dat ikzelf ooit heb kunnen lenen van een PVDA-kader:"China's socialist economy"⁶

Indien “echt marxist” kun je daar het revisionisme ontwaren van de leiding van de CCP na 1978.

“Alles hangt er vanaf hoe je socialisme definieert. Is het criterium grootte van staatssector of wie de macht heeft? De situatie voor het volk is vrij stabiel. Het levensniveau en de omstandigheden van de mensen zijn moeilijk geweest in de periode voor 1978. Daarom wilden ze verandering. Er waren onvoldoende incentives (prikkels) om zich in te zetten. Iedereen kreeg hetzelfde aantal werkpunten ongeacht hoe hard hij of zij ook werkte. De hervormingen veranderden dat. Iedereen rushte dan om meer te verdienen. De economie is nu efficiënter maar de maatschappelijke gelijkheid leed er onder.”

‘Stevig gecontroleerd kapitalisme’ “⁷

Vervolgens gaat Kris Merckx uit van een “analyse” van iemand die zichzelf - net zoals Kris - “marxist” noemt....maar het - net zoals Kris - dit duidelijk NIET is!) en zo zegt Kris verder niets meer over degene die “OP BASIS VAN FEITEN de WAARHEID” BEWEES dat sinds 1978 de hervormingen het socialisme hebben uitgehold (zonder dat zij zegt dat het kapitalisme sinds 1978 hersteld zou zijn....) namelijk Joan Hinton (of haar echtgenoot William Hinton wiens boeken Kris toch echt bestudeerd zou moeten hebben, aangezien er in Marxistische Studies regelmatig artikels verschenenen van William Hinton)

“Michael vervolgt: “Mao was vooral geïnteresseerd in de productieverhoudingen, Deng Xiao Ping in de productiekrachten. Deng, en voorheen ook president Liu Shaoqi, stelden dat onze productiekrachten fel onderontwikkeld waren en we eerst nog door een periode van een soort kapitalisme moesten. Mao dacht dat dat niet nodig was. Op dat punt heeft de lijn van Deng het gehaald. De CCP realiseert nu een gecontroleerde ontwikkeling van het kapitalisme in China. (...) De productiekrachten zijn nu door de hervormingen wel enorm ontwikkeld, maar er is een verslechtering van de productieverhoudingen opgetreden. De laatste 5 à 10 jaar zijn er vreselijke mijnongevallen geweest, op sommige plaatsen kon je bijna terug van slavernij spreken. Sommige mensen zijn in armoede gestort en zonder empowerment kunnen ze daar niet uit geraken. Maar de regering is zich de laatste 5 jaar zeer bewust geworden dat de markt dient ingetoomd te worden om sociale, economische en ecologische redenen. En ook omwille van de veiligheid en de gezondheid van de mensen. Er is de laatste 5 jaar een terugkeer merkbaar naar meer overheidsinterventie. De huidige regering is duidelijk meer communistisch dan die van twintig jaar geleden met Zhao Zhi Yang, Hu Yao Bang en anderen. Een finaal antwoord geven op de vraag of China nog socialistisch is? Ontsla me daar van. (...)” (...)⁸”

Mao stelde dat (zoals Lenin dit ook stelde en Marx ook stelde als eigenlijke taak van de Commune) de burgerlijke democratische revolutie moest overgaan in de socialistische revolutie (de productieverhoudingen omkeren wil zeggen communistische productieverhoudingen uitbouwen en kapitalistische productieverhoudingen afbreken, en dat de belangrijkste productiekrachten (de werkers) dit zelf moesten doen. Zo waren de Grote Sprong Voorwaarts en de Culturele Revolutie ondermeer een opvoedingscampagne (“Leren van Datchai” hoorde daarin...) om de werkers HUN EIGEN MAATSCHAPPIJ te doen uitbouwen en hun macht (dictatuur van de arbeiders in alliantie met de boeren) te doen verstevigen. Kris Merckx zou dat moeten weten als hij echt die documenten gestudeerd had die mij ooit in de PVDA OOK zijn “aanbevolen”, zoals ondermeer De Morgenvloed en De Wind In De Toren van Han Suyin én het (door EPO indertijd nog uitgegeven) reisverslag naar .....Datchai, en door Marxistische Studies aangegeven hoofstuk (over Datchai NA de hervormingen) in het boek van William Hinton “The Great Revearsal”.
Deng Xiaoping en Liu Chaoqi zeiden dat het mogelijk moest zijn tegenover het buitenlands imperialisme er een nationaal kapitalisme zich moest ontwikkelen. (dus GEEN omkering van productieverhoudingen). Het argument dat zij hiervoor gebruikten om dit BINNEN de communistische partij te verdedigen was: “de productiekrachten (en hierbij bedoelden ze de Chinese arbeidersklasse in bondgenootschap met de boeren) hebben voorlopig nog niet genoeg politiek bewustzijn, rijpheid om de “productieverhoudingen om te keren”. Gelijkaardige argumenten kwamen van slavenhouders en kolonialisten om slaven en gekoloniseerde volkeren hun eigen lot in eigen handen te nemen: “ze zijn er nog niet rijp voor...”

Deng Xiaoping heeft de overgang naar communistische productieverhoudingen GESTOPT en OPNIEUW kapitalistische productieverhoudingen versterkt en doen ontwikkelen. Hierbij is dus de vraag “is China NOG socialistisch” een academische vraag: als men socialisme beschouwt als eerste fase van uitbouw van communistische productieverhoudingen waarbij (zeker in het begin) “een grote erfenis van de oude maatschappij nog bestaat”, met andere woorden na de revolutie is het socialisme eigenlijk een staatskapitalisme maar niet meer “onder “dictatuur van de burgerij” maar onder “dictatuur van het proletariaat” (Kris zou dit toch moeten weten “als marxist”...)

Maar Kris weet het ook niet en dus zegt Kris die China op eclectische en empiristische wijze bestudeerd heeft blijkbaar:

“Ik geef deze meningen ter overweging, niet als een uitgemaakte zaak. (...)⁹”

En hij geeft aan wat van “een marxist” verwacht wordt (hij heeft het over “een marxist zoals hijzelf” NIET meer “een communist als hijzelf”,....opvallend!!)

“Wel ben ik van mening dat diegenen die zich, zoals ik, marxist noemen, een veel grotere interesse aan de dag moeten leggen voor wat in China gebeurt en de politiek van de Chinese CP grondiger bestuderen. De Chinese communisten beklemtonen dat hun weg naar een ‘socialisme met Chinese karakteristieken’ bepaald is door de specifieke situatie van hun land. Vooral dan door de graad van economische ontwikkeling, die globaal genomen nog altijd relatief laag blijft, en door de omvang van hun land en hun bevolking. (...) Persoonlijk ben ik vooral onder de indruk van de grote aandacht voor economische efficiëntie en verhoging van de welvaart van de bevolking. Ook de inspanning om het beleid wetenschappelijk te funderen wekt mijn interesse.¹⁰ Net zoals de durf om, op basis van de praktijk, soms drastische koerscorrecties door te voeren. Ook de pragmatische en soepele aanpak, die bij dit alles gehanteerd wordt, boeit me. Inderdaad: die beruchte kat van Deng.

Zoals bij elke menselijke onderneming – en zeker een van die omvang – ontbreekt het op ‘de Chinese weg naar het socialisme’ niet aan valkuilen en fouten. Hoe dan ook: deze reis naar China, en de beperkte studie die ik in de marge daarvan verrichtte, hebben me gesterkt in de overtuiging dat China een belangrijke bijdrage blijft leveren aan de zoektocht naar socialistische alternatieven. Dat had ik bij mijn vertrek niet echt meer verwacht. Uw correcties, opmerkingen en kritieken zijn alvast meer dan welkom.¹¹”

Om te voorkomen dat men zou zeggen, dat voor de PVDA (dixit Peter Mertens) de (vroegere) Sovietunie of Cuba in geen geval “een model” kan zijn (dus is de Oktoberrevolutie en de opbouw van het socialisme onder STALIN geen studie waard blijkbaar...), China (vanaf 78 dan....!) dan wellicht WEL een “model” of een te bestuderen “socialisme” is.... noemt Kris China “het bestuderen waard”.

Kris Merckx is géén marxist

Kris zelf is geen marxist hooguit een empirist. Kris WAS een reformist en is dat gebleven.

Dit toon ik aan in volgend document:

“Was DAT de echte erfenis van mei '68?”

Zijn “analyse” van China is nog poverder dan die van Boudewijn Deckers en Peter Franssen.: Dit toon ik aan in volgende documenten :

1,”Is echt debat in/met de PVDA over China mogelijk?”

2, An analysis of the text of Peter Franssen that is been put on the website of the Workers Party of Belgium, http://www.wpb.be/ , on Thursday, 17 November 2005, 12h40, "Contribution to the International Symposium held in Wuhan, People’s Republic of China, 13 - 15 October - Friedrich Engels and scientific socialism in contemporary China". The text of Peter Franssen, you can read here.

1In “China 2010 versus 1970” (in afleveringen op zijn blog “krismerckx.be” maar volledig op de website “chinasquare.be”, http://www.chinasquare.be/dossiers/dokter-voor-het-volk-kris-merckx-na-40-jaar-terug-in-china/

2Idem.

3Joan Hinton (1921-2010) is een Amerikaanse atoomspecialiste die vanaf 1948 in China ging werken. Samen met haar man legde ze er zich, tot aan haar overlijden, toe op de ontwikkeling van een groot koeienfokkerij annex zuivelbedrijf in de buurt van Xi’an. Ze is altijd een hevige ‘maoïste van de oude stempel’ gebleven. Getuige een van haar uitspraken: “The reform policies after Mao’s death in 1976 had nothing to do with revolution and led to consumerism and class division.” (bron: http://www.thechinabeat.org/?p=2354 )

4In “China 2010 versus 1970” (in afleveringen op zijn blog “krismerckx.be” maar volledig op de website “chinasquare.be”, http://www.chinasquare.be/dossiers/dokter-voor-het-volk-kris-merckx-na-40-jaar-terug-in-china/http://www.chinasquare.be/dossiers/dokter-voor-het-volk-kris-merckx-na-40-jaar-terug-in-china/

5Idem.

6China's socialist economy First Edition 1981 Revised Edition 1986. ISBN-083SI-1592.5 (Hard Cover) ISBN-098351.1703.0 (Paperback) Copyright 1986 by Foreign Languages Press Published by the Foreign Languages Press, 24 Baiwanzhuang Road, Bering, China Printed by the L. Rex Offset Printing Co. Ltd. Man Hing Industrial Godown Bldg., 14/F. No.4, Yip Fat St., Wong Chuk Hang, Hong Kong Distributed by China International Book Trading Corporation (Guoji Shudian), P. 0. Box 399. Beijing, China

7In “China 2010 versus 1970” (in afleveringen op zijn blog “krismerckx.be” maar volledig op de website “chinasquare.be”, http://www.chinasquare.be/dossiers/dokter-voor-het-volk-kris-merckx-na-40-jaar-terug-in-china/

8Idem.

9Idem.

10 Introduction to the Scientific Outlook on Development, Compiled by The Theory Office of the Publicity Department of the Central Committee of the Communist Party of China, Beijing 2006

11Idem.